Vrouwenzelfhulpgroepen [sangha's]
Arme vrouwen in India hebben niet alleen de zorg voor het gezin, maar moeten ook meehelpen de kost te verdienen. De kinderen zwerven daardoor overdag onverzorgd rond. Doordat er geen geld is voor schooluniformen, lesmateriaal e.d. gaan ze ook niet naar school. Vaak zijn de kinderen niet alleen ondervoed en lijden ze aan vitaminetekort, maar hebben ze ook last van wormen, oogziekten enz.
Helping Hands India Trust is begonnen met het bieden van hulp en medische zorg aan de kinderen (zie bij dagcentra voor kleuters en hulp aan schoolgaande kinderen). In dat kader wordt ook regelmatig voorlichting gegeven aan de ouders over hygiëne, ziekten en gezonde voeding. In de praktijk zijn dan met name de moeders aanwezig. Pogingen om het analfabetisme te bestrijden door volwassen-educatie aan te bieden, mislukten, omdat de vrouwen op de duur niet de tijd en energie konden opbrengen.
In twaalf van de 18 dorpjes, waat HHIT werkt, zijn op verzoek van een aantal vrouwen sangha's (vrouwen-zelfhulpgroepen) gestart onder begeleiding van HHIT. In 3 dorpen functioneren er momenteel zelfs 2 groepen. Daar worden niet alleen trainingen gegeven, bijv. in het kweken van gezonde groenten, maar ook diverse problemen besproken. Het belangrijkste doel van de sangha is om wekelijks een klein bedrag te sparen, zodat een gezamenlijke kas ontstaat, waarop men in geval van nood kan terugvallen.
Door HHIT worden de eerste 5000 roepies (ongeveer € 100,-) verdubbeld en na een jaar is er dan een spaarpot ontstaan, waaruit tegen een lage rente geleend kan worden op voorwaarde van een wekelijkse kleine aflossing. De vrouwen beslissen gezamenlijk wie er voor een lening in aanmerking komt. Het gaat dan om noodgevallen, zoals dokters- of ziekenhuiskosten, vervanging van een geit, dakreparatie e.d.
Er functioneren nu zestien sangha’s, elk met 15 à 20 leden, die wekelijks vergaderen in de vroege ochtend, vóór het werk op het veld of in de fabriek begint. Ze doen dit in aanwezigheid van een begeleider vanuit HHIT, die de administratie verzorgt en trainingen organiseert, bijv. in het geven van leiding aan een vergadering, maken van een verslag, de boekhouding e.d. Iedere sangha heeft een bestuur van 3 leden. Eens per kwartaal komen de besturen bijeen om gezamenlijk vragen en problemen te bespreken en/of voorlichting te krijgen.
Vrouwen in de onderste lagen van de maatschappij hebben het in India door hun ondergeschikte positie extra moeilijk. Het weinige geld, dat de man als dagloner verdient, gaat niet zelden op aan drank. Of het wordt opgeëist door woekeraars, van wie in geval van nood geld geleend moest worden, omdat geen enkele bank mensen zonder bezit en vast inkomen een lening wil verstrekken. In dat geval komt het gezin in een negatieve spiraal, omdat ze met geen mogelijkheid de exorbitant hoge rente kunnen betalen, laat staan de aflossing. In feite worden ze een soort lijfeigene van de geldschieter.
Iedere vrouw heeft een eigen spaarbankboekje, waarin de stand wekelijks wordt bijgehouden. Op het totaaloverzicht van alle sangha-leden wordt door ieder een “handtekening” gezet bij het ingelegde bedrag, meestal door middel van een duimafdruk.
In 2005 is een begin gemaakt met het geven van microkredieten. Een 40-tal vrouwen kreeg dankzij een speciaal fonds (Jonass bv) een kleine lening om een activiteit te ondernemen, waarmee ze geld zouden kunnen verdienen. In alle gevallen had dit positief resultaat: de meeste vrouwen kochten een schaap of koe en fokten daarmee, anderen begonnen een handeltje, klopten stenen fijn of kweekten een gewas.
Pas wanneer de rente en de geleende bedragen zijn terugbetaald, kunnen andere sangha-leden een lening krijgen. Tot nog toe werkt deze sociale druk uitstekend.
Samuel Moses, coördinator van HHIT, is in 2007 erin geslaagd om bij de overheid en bij banken dezelfde subsidies voor de sangha's te verwerven als die mogelijk bleken voor deelnemers aan overheidsorganisaties. Door diverse banken worden nu leningen verstrekt aan de sangha's, zodat er voor de leden veel meer mogelijkheden zijn ontstaan dan alleen de beperkte sangha-spaarpot en de kleine microkredieten, die via HHIT verkregen konden worden. Door de positieve ervaringen met het aflossen van de leningen en de begeleiding daarvan door HHIT durven de banken het aan steeds hogere microkredieten te verlenen.
